Gwenu

“‘Cultural choke’ oedd dod i Gymru,”

meddai Rafiq yn herciog,

wrth godi ei goffi i’w geg.

Dyna ddudodd,

er mai ‘sioc’ oedd gynno fo ‘debyg iawn.

Ond dyma feddwl wedyn:

tybed fedar rhywun dagu ar ddiwylliant?

Methu’i lyncu, na’i dreulio?

“Ac mae pawb yn gwenu ‘ma,” meddai Rafiq.

“Dio’m yn arfer gynnon ni acw

– ddim hyd yn oed ar gyfer lluniau Facebook!”

Sgyrsion ni am awr,

a dechreuis i ddallt

mai ‘cultural choke’ yw:

cael gobeithio eto;

cael cynllunio er mwyn y plant,

a gwybod na ddaw dim byd gwaeth na glaw

o’r awyr.

Syllodd Rafiq i’r pellter.

“Byddwn ni’r alltudion,” meddai,

“yn dysgu sgiliau newydd fa’ma, siwr o fod –

a dôn nhw’n handi ryw ddydd,

wrth godi’n hen wlad yn ei hôl…”

Gwagiodd ei goffi, a gwenu.

(ar ôl sgwrs hefo grŵp o ffoaduriaid o Syria sydd wedi setlo yn ardal Bangor)