Bardd Cenedlaethol Cymru
Gan gynrychioli diwylliannau ac ieithoedd amrywiol Cymru ar lwyfan cenedlaethol a rhyngwladol, mae Bardd Cenedlaethol Cymru yn eirioli dros hawliau creadigol ac yn lledaenu’r neges fod llenyddiaeth yn perthyn i bawb. Yn ogystal, maent yn rhoi llwyfan barddol i faterion cyfredol o bwys, gan gynnwys yr argyfwng hinsawdd, cynrychiolaeth ac iechyd a llesiant.
Mae gwaith Bardd Cenedlaethol Cymru yn amrywiol; gall gynnwys cyfansoddi cerddi comisiwn ar gyfer achlysuron neu ar themâu amrywiol; cymryd rhan mewn digwyddiadau a gwyliau yng Nghymru a thramor; arwain prosiectau ac ymgyrchoedd llenyddol; cynnal gweithdai, a chwrdd ag amrywiaeth eang o bobl mewn digwyddiadau swyddogol.
Chwilio am y Bardd Cenedlaethol nesaf i Gymru
Y Bardd Cenedlaethol cyfredol yw Ifor ap Glyn; daw ei gyfnod yn y rôl i ben ym mis Mai 2022. Rydym yn chwilio am y Bardd Cenedlaethol nesaf i Gymru, ac yn galw am enwebiadau ar gyfer y rôl hollbwysig hon.
Am Ifor ap Glyn:
Yn ystod ei gyfnod fel Bardd Cenedlaethol Cymru mae Ifor wedi bod yn lysgennad diwylliannol i Gymru a’i llenyddiaeth, ac mae’r rôl wedi galluogi iddo deithio’r byd. Mae ei farddoniaeth wedi ymddangos ar drafnidiaeth gyhoeddus ym Mrwsel a’i daflunio ar ochr Big Ben. Mae wedi ei gomisiynu i lunio cerddi a rhyddiaith i nodi achlysuron niferus yn ystod ei gyfnod yn y rôl, gan gynnwys nodi 50 mlynedd ers trychineb Aberfan; Blwyddyn Ieithoedd Brodorol UNESCO 2019; 20 mlynedd o ddatganoli yng Nghymru; heb sôn am nifer o achosion cymdeithasol, penblwyddi arbennig ac uchelfannau’r tîm pêl-droed cenedlaethol.
Mae Ifor wedi cyfrannu’n helaeth i nifer o brosiectau ledled Cymru ac yn rhyngwladol, gan eirioli dros bŵer llenyddiaeth i wella bywydau. Mae’r rhain yn cynnwys Cofi Armi, Ffrindiau Darllen, Estyn yn Ddistaw, Hen Wlad fy Nhadau, a Cofio’r Cau.
Wedi’i eni a’i fagu yn un o Gymry Llundain, mae Ifor ap Glyn yn fardd, cyflwynydd, cyfarwyddwr ac yn gynhyrchydd sydd wedi ennill nifer helaeth o wobrau yn y meysydd amrywiol hyn. Mae’n Brifardd sydd wedi ennill Coron yr Eisteddfod Genedlaethol ddwywaith – y tro cyntaf yn 1999 ac yn fwyaf diweddar yn Eisteddfod Genedlaethol Sir Ddinbych a’r Cyffiniau 2013. Ifor oedd Bardd Plant Cymru rhwng 2008 – 2009.
Mae Ifor yn byw yng Nghaernarfon ac yn gweithio i Cwmni Da – cwmni cynhyrchu teledu a ffilm annibynnol y bu’n rhan o’i sefydlu. Mae wedi ennill sawl gwobr BAFTA Cymru am ei waith gan gynnwys y cyfresi Lleisiau’r Rhyfel Mawr a Popeth yn Gymraeg.
“Dros y tair blynedd ddiwethaf mae wedi bod yn fraint cael ymateb i amrywiaeth eang o ddigwyddiadau yn y calendr cenedlaethol, yn llon ac yn lleddf, gan geisio cyrraedd cynulleidfaoedd newydd yng Nghymru a thu hwnt. Yn ystod y tair blynedd nesaf, dwi’n edrych ymlaen at yr her o ddatblygu ymhellach rhai o’r partneriaethau sydd wedi cychwyn yn barod, a hyrwyddo dwy lenyddiaeth ein gwlad gorau fedra’i!”
– Bardd Cenedlaethol Cymru, Ifor ap Glyn
“Rydyn ni’n wlad lle mae geiriau a thelynegiaeth yn mynd law yn llaw ac mae rôl Bardd Cenedlaethol Cymru yn dyst i’r pwysigrwydd rydyn ni’n ei roi ar iaith. Boed ar y dudalen neu ar y llwyfan, bu Ifor ap Glyn yn ein gwefreiddio a’n hysbrydoli drwy ei rôl, ond hefyd yn ymateb i’r byd o’n cwmpas a’i adlewyrchu, gan ein helpu i wneud synnwyr ohono.”
– Prif Weinidog Cymru, Mark Drakeford
Sefydlwyd menter Bardd Cenedlaethol Cymru yn 2005, a’r Bardd Cenedlaethol cyntaf oedd Gwyneth Lewis, a dilynwyd hi gan Gwyn Thomas yn 2006. Datblygwyd y swydd ymhellach gan Gillian Clarke a benodwyd yn 2008. Yn ystod ei chyfnod fel Bardd Cenedlaethol perfformiodd Gillian Clarke o flaen degau o filoedd o bobl ledled y byd, yn ogystal ag ennill nifer o gomisiynau a phreswylfeydd nodedig. Penodwyd Ifor ap Glyn i’r rôl yn 2016.