Mae Fiona Sampson yn fardd, yn gofiannydd llenyddol ac yn awdur am le. Wedi’i magu yn Aberystwyth, dychwelodd fel oedolyn a sefydlu Poetryfest. Athro Emerita Barddoniaeth, Prifysgol Roehampton ac Uwch Gymrawd Ymchwil yng Ngholeg Harris Manchester Prifysgol Rhydychen, yn 2027 derbyniodd MBE am wasanaethau i lenyddiaeth.
Mae ei gwaith wedi’i gyfieithu i 38 o ieithoedd, ac wedi’i anrhydeddu â gwobrau rhyngwladol yn yr Unol Daleithiau, Bosnia, India, Ffrainc, Albania a Gogledd Macedonia. Ar ôl cael ei rhoi ar y rhestr fer ddwywaith ar gyfer gwobrau T.S. Eliot a Forward, mae hi wedi derbyn gwobr Cholmondeley, sawl gwobr gan Gymdeithas yr Awduron, Gwobr Newdigate, a nifer o ganmoliaethau Llyfr y Flwyddyn. Derbyniodd ei seithfed casgliad barddoniaeth, y mwyaf diweddar, Come Down (2021), Wobr Lyric Atlas Ewrop, Gwobr Laureateship Naim Frashëri, a Llyfr Barddoniaeth y Flwyddyn Cymru.
Cafodd ei nofel glodwiw, *In Search of Mary Shelley: the girl who write Frankenstein* (2018), ei henwi’n Lyfr yr Wythnos ar BBC R4, yn werthwr gorau’r Evening Standard ac yn Llyfr y Flwyddyn yn yr Observer, Independent, FT a’r Times. Roedd *Two-Way Mirror: the life of Elizabeth Barrett Browning* (W.W. Norton 2022) yn Ddewis Golygyddion y New York Times, yn Lyfr y Flwyddyn yn y Washington Post, ac yn rownd derfynol Gwobr Plutarch a gwobr bywgraffiad rhyngwladol US PEN. Mae *Becoming George: the invention of George Sand* (Penguin Doubleday) yn ymddangos ym mis Chwefror 2026; mae ei bywgraffiad o Jean-Jacques Rousseau (Princeton University Press) yn 2028. Mae ei hysgrifennu am le yn cynnwys Limestone Country (Llyfr y Flwyddyn Guardian Nature), *Starlight Wood: Walking back to the Romantic countryside* (Hachette 2022) a, sydd ar ddod, *Green Thought: Ecology as Political Philosophy* (Verso, 2028). Mae ei thri deg o lyfrau hyd yma hefyd yn cynnwys Percy Bysshe Shelley (Faber, 2011), Beyond the Lyric, ar farddoniaeth Brydeinig gyfoes (Penguin 2012), Lyric Cousins (2016), ar farddoniaeth a ffurf gerddorol, detholiad canmlwyddiant o Poetry Review (a olygodd am saith mlynedd) a llawlyfr Creative Writing in Health and Social Care, maes y bu’n gweithio ynddo am flynyddoedd lawer. Beirniad, darlledwr, libretydd a chyfieithydd llenyddol, eiriolwr a thiwtor angerddol, mae hi’n gyn-aelod o Gyngor y Gymdeithas Lenyddol Frenhinol, Ymddiriedolwr y Gronfa Lenyddol Frenhinol, Cymrawd Ymddiriedolaeth Wordsworth.
