Bàrd / File / Bardd

“A haws y saif stôl ar deircoes nag un”

Cywaith barddoniaeth digidol newydd yw Bàrd, File, Bardd ble mae beirdd o’r Alban, Cymru a Gogledd Iwerddon wedi dod ynghyd i rannu ac archwilio cysylltiadau a dynameg ieithoedd Gaeleg yr Alban, Cymraeg a Gwyddeleg. Mae’r teitl yn cyfuno’r gair am ‘bardd’ yn y tair iaith dan sylw.

Penllanw’r cydweithrediad yw casgliad o naw cerdd fideo newydd sy’n archwilio themâu cyfoes a ysgrifennwyd ac a berfformiwyd gan dri bardd, un o bob gwlad.

Y beirdd sy’n cydweithio ar y prosiect yw Bardd Cenedlaethol Cymru Ifor ap Glyn, Awdur Preswyl Prifysgol Dinas Dulyn a Llysgennad Áras na Scríbhneoirí Ciara Ní É, a’r awdur, darlledwr a darlithydd ym Mhrifysgol St Andrews Pàdraig Mac Aoidh. Yn ystod eu cydweithrediad, mae’r tri bardd wedi archwilio gwahanol safbwyntiau ar ieithoedd Gaeleg yr Alban a Gwyddeleg a Chymraeg. Mae eu gwaith hefyd yn archwilio hunaniaethau a sut mae’r ieithoedd hyn yn parhau i esblygu ac addasu i’r byd modern.

Cynhaliodd y beirdd gyfres o weithdai digidol, dan arweiniad y ganolfan iaith a diwylliant ym Melffast, Cultúrlann McAdam Ó Fiaich. Sbardun y gweithdai oedd y cysyniad o “famiaith”, ac yr hyn mae yn ei olygu i bobl o wahanol gymunedau a phrofiadau ieithyddol, yn enwedig o fewn cyd-destun dwyieithog. Comisiynwyd y beirdd i ysgrifennu tair cerdd yr un yn dilyn y gweithdai, ac maent wedi gweithio gyda’r cyfarwyddwr amlgyfrwng arobryn Ian Rowlands, y golygydd fideo a chyfansoddwr Jason Lye-Phillips a’r animeiddiwr Pól Maguire i greu’r fideos.

Datblygwyd y prosiect yn wreiddiol fel sioe fyw wedi’i ysbrydoli gan Flwyddyn Ieithoedd Cynhenid UNESCO y llynedd. Y bwriad oedd teithio sioe i leoliadau a gwyliau yn y gwahanol wledydd, ond datblygodd ar ffurf digidol oherwydd pandemig Covid 19.

Mae’r cerddi’n cael eu rhyddhau isod gyda dewis o isdeitlau Gwyddeleg, Gaeleg yr Alban, Cymraeg, Sgoteg a Saesneg o 1 Hydref 2020, Diwrnod Barddoniaeth Cenedlaethol, hyd 13 Hydref.

Y Beirdd

Ciara Ní É

Ciara Ní É yw Awdur Preswyl DCU 2020. Hi yw sylfaenydd REIC, noson meic agored farddonol amlieithog sy’n digwydd yn fisol a sy’n cynnwys barddoniaeth, cerddoriaeth, adrodd straeon a rap. Mae hi wedi perfformio yn rhyngwladol yn Efrog Newydd, Llundain, Brwsel, Sweden, ac ar draws Iwerddon, ac mae hi’n llysgennad Canolfan Awduron Iwerddon. Cyhoeddwyd ei gwaith mewn amrywiaeth o gyfnodolion gan gynnwys Icarus a Comhar ac mae ei chasgliad barddoniaeth cyntaf ar y gweill.

Pàdraig MacAoidh

Mae Pàdraig MacAoidh yn siaradwr Gaeleg brodorol o Ynys Lewis; mae’n academydd, awdur a darlledwr y mae treftadaeth ieithyddol amrywiol man ei eni yn dylanwadu ar ei waith. Mae Padraig wedi gweithio yng Nghanolfan Barddoniaeth Seamus Heaney, Prifysgol Queen’s Belffast; Coleg y Drindod Dulyn a Choleg Prifysgol Dulyn; ac yn Sabhal Mòr Ostaig, lle’r oedd yn ysgrifennwr preswyl. Mae’n awdur monograff ar waith Sorley MacLean (RIISS, 2010), ac mae wedi cyd-olygu casgliadau o draethodau ar farddoniaeth fodern Wyddelig a’r Alban ac ar lenyddiaeth Gaeleg yr Alban.

Ifor ap Glyn

Ganwyd a magwyd Bardd Cenedlaethol Cymru Ifor ap Glyn yn Llundain i rieni o Gymru. Mae’n fardd, cyflwynydd, cyfarwyddwr a chynhyrchydd sydd wedi ennill sawl gwobr. Yn awdur toreithiog, mae Ifor wedi ennill y Goron ddwywaith yn yr Eisteddfod Genedlaethol – un o wobrau enwocaf yr ŵyl. Mae Ifor wedi cynrychioli barddoniaeth Gymraeg ledled y byd yn yr iaith Gymraeg a Saesneg, yn fwyaf diweddar yn Camerŵn, Lithwania, China, Gwlad Belg, yr Almaen ac Iwerddon.

Y Prosiect

Cerddi

Adnoddau

Noddwyr

Ariennir Bàrd, File, Bardd gan Cyngor Celfyddydau Cymru, Celfyddydau Rhyngwladol Cymru, Cyngor Celfyddydau Gogledd Iwerddon, y Cyngor Prydeinig yng Nghymru, y Loteri Cenedlaethol a Scottish Poetry Library. Mae’r prosiect yn cael ei arwain gan Cultúrlann McAdam Ó Fiaich ar y cyd â Llenyddiaeth Cymru a Scottish Poetry Library, ac mewn cydweithrediad ag Yr Egin a Poetry Ireland.

Nôl i Ein Prosiectau