Dewislen
English
Cysylltwch

Cerdd gan Hanan Issa. Cyfieithiad gan Iestyn Tyne.

 

Sgwenna gerdd am y peth, medd rhai.

Ac mae’n siŵr y gwna i gan fod

gadael bwlch lle mae cerdd yn mynnu

bodoli fel cau drws yn glep ar gorwynt.

Wrth iddi dywallt ohonof,  dyma gerdd fydd yn

chwarae mig â mi.

Wrth imi ei thocio’n wrych cymen o eiriau,

clywaf blant yn sownd yn llawnder yr atalnodau.

Ac o air i air, byddan nhw’n camu dros y bylchau

dros y rhesi o feirwon – yn frodyr, yn famau.

 

Mae yn rhywle’n Gaza, mae’n debyg,

fenyw yn tynnu’i bol ati

am y tro olaf un. Yn syllu i ffrâm aur ei

drych, yn ysu am weld harddwch ei chorff

dan warchae. A dyna un arall, wrth ddesg, yn gloff

gan ofn y bomiau neu ofn y ddalen wen, wag

o’i blaen. Tipian ei theipio, sŵn dileu –

A dyna Dim rhagor o ladd yn nid oes. Ni fu.

 

Wrth wasgu ffiniau Palesteina rhwng bys a bawd, mae’n

newid cyfeiriad ar y map, yn llusgo’i thir am allan, yn llenwi

ysgyfaint gwlad wrth i’r bobl grwydro’n

hamddenol rhwng y winllan olewydd hynafol hon, ac

adeiladau’r gwladychwyr acw. Maen nhw’n cofio cân eu croeso

wrth i’r cychod lithro i borthladd rywdro, amser maith, maith yn ôl.

 

Chwalodd yr Almaenwyr ein teuluoedd a’n haelwydydd – peidiwch chithau â chwalu’n gobeithion.

 

Mae pob becws ym Mhalesteina yn darged. Os am ladd yr enaid

lladdwch arogl bara’n syth o’r popty am fod

bywyd mewn torth. Bywyd dydd i ddydd i ddydd ac os am

roi terfyn ar genedl mae’n rhaid diweddu pob llawenydd.

Rhoi taw ar chwerthin. Ydi’r adar yn dal i ganu

yn Gaza, tybed? Wn i ddim a yw’n bosib

 

clytio nyth uwchlaw’r hil-laddiad sy’n

carpedu’r ddaear â chyrff – Chwi lygod mawr, chwi nadroedd,

gwrandewch! meddai’r llais ar ben draw’r ffôn. Byddwn ni (eich gelyn

rhadlon, hael) yn difa eich aelwydydd (a’ch gobaith) ymhen pum munud.

Rhedwch. Ac rydw innau’n rhedeg.

 

Heibio i’r nythod gwag, y becws llosg.

O’r awyr, daw chwarddiad metelaidd

fel taran – peidiwch â chwalu’n gobeithion – wrth i’r cymylau

wylo gwenwyn ac wrth i minnau redeg ar draws y map.

A’r sgwennwr, mae hi’n rhedeg wrth fy ochr. A’r fenyw sy’n gweld

ei chorff yn hardd, mae hithau’n rhedeg. Er mwyn ei bywyd, nid er ei lles,

ac rydan ni’n rhedeg, fel y gwynt. Yn dychwelyd i ddiogelwch cerdd wag,

yn chwilio am ein lle ar y ddalen wen.

 

Ond mae’r gerdd yn farw.

Y fenyw, ei chorff yn hyll, yn farw.

Geiriau wedi’u sbydu i’r baw. Mae’r sgwennwr yn farw.

Calonnau adar yn teilchioni. Yn farw.

Ac rydw i’n farw, ni’r meirw-byw

 

a’n bysedd yn rhuddo o’r sgrolio trwy

dameidiau sain a chyfrifon ar-lein

y meirw.

Ond mae’r meirw’n fud,

fel yr ydan ninnau’n fud,

mor fud â’r cyrff y camwn drostynt

wrth sweipio, a’n bysedd yn dystion.

Rydym yn farw yn llygaid y rhai sy’n marw yn Gaza.

Nôl i Cerddi Comisiwn a Gwaith Creadigol Hanan Issa