Ail -ddychmygu

Wnaiff cerddi ddim atal canser:

sdim modd cloi hwnnw mewn mydr ac odl,

na’i gadwyno mewn cynghanedd…

Mae canser yn fwy na dychymyg bardd,

yn prysur goloneiddio’ch corff,

yn plannu’i fflagiau hy

i hawlio’r tirlun – a’i lurgunio,

drwy godi bryniau dolur

lle bu caeau gwastad gynt.

Mae’r sglyfaeth yn drysu’r mapiau i gyd,

yn boddi trefi,

yn codi coedwigoedd

fel grawn unnos, ar ganol traffyrdd,

yn gwyrdroi’r drefn.

Na, wnaiff cerddi ddim atal canser;

ond pan ddown â’n syrcas ymchwil i’r dre,

gyda’n bytwrs tân a’n gwyddonwyr trapîs,

gan godi’n pabell drwy’ch corff chi i gyd,

gallwn ailfapio’r cyfan,

symud mynyddoedd,

draenio moroedd poen.

Ond mae dychymyg yn rhan o’n grym:

ni yw prifeirdd gobaith

yn labio canser

â phenillion iachâd,

yn jyglo triniaeth ac ymchwil cyfoes

yn adfer trefn – yn estyn einioes.

Ifor ap Glyn
Bardd Cenedlaethol Cymru

(Comisiynwyd gan Ganolfan Ymchwil Canser Cymru i nodi Diwrnod Canser y Byd 2021)