30.6.20
Dim ond tanbelennau
sy’n troi’r tir yn Llwynteg- ucha,
yn Waunlwyd, yn Abercriban a Chwm Car…
Erwau’r magnel yw’r Epynt yn awr;
a baner goch ‘sa draw’ yn cwhwfan,
lle bu cynfas gwyn mewn cae, i alw cymydog gynt,
o Gelli Gaeth, Ffrwd Wen neu Ddôl Fawr…
Ni fydd neb yn twymo’r Babell
cyn y plygain mwy;
ni fydd lampau stabal
yn sgwennu’u ffordd drwy gaeau’r nos
o Flaenysgirfawr, Cefncyrnog na Thir Bach…
Canys curwyd y sychau’n gleddyfau;
gwnaed gwayffyn o’r pladuriau
er mwyn ‘marfer rhyfel yma,
yn Ffos yr Hwyed a Gwybedog,
yng Ngharllwyn a Llwyn onn…
Ond er bod yr hen fygythiad
yn atseinio ‘Mrycheiniog o hyd,
a dim golwg o’r cadoediad
ym Mlaenegnant Isa,
Cefn Ioli, na Disgwylfa,
cadwn yr enwau, fel lampau ynghynn;
ailaredig atgofion a wnawn, o bell,
a chanwn ym mhabell ein tystiolaeth
am Bant mawr a Rhyd y maen…
Brynmelyn a Brynmeheryn…
Beili Richard a Blaentalar…
Llawrdole a Llwyn Coll…
Ifor ap Glyn
Bardd Cenedlaethol Cymru
(Ym Mehefin 1940, trowyd 219 o Gymry allan o’u cartrefi ar Fynydd Epynt i greu lle ymarfer saethu. Dyna’r diwedd i Ysgol Cilieni, Capel y Babell a 54 o ffermydd; cymuned gyfan…)