Galwad am Enwebiadau: Bardd Cenedlaethol Cymru
Sefydlwyd prosiect Bardd Cenedlaethol Cymru gan Llenyddiaeth Cymru yn 2005. Ein gweledigaeth yw Cymru sydd yn grymuso, yn gwella ac yn cyfoethogi bywydau drwy lenyddiaeth. Mae gwaith Bardd Cenedlaethol Cymru yn rhan allweddol o’r weledigaeth honno.
Y Bardd Cenedlaethol cyfredol yw Ifor ap Glyn; daw ei gyfnod yn y rôl i ben ym mis Mai 2022. Yn ystod ei gyfnod fel Bardd Cenedlaethol Cymru mae Ifor wedi bod yn lysgennad diwylliannol i Gymru a’i llenyddiaeth, ac mae’r rôl wedi galluogi iddo deithio’r byd. Mae ei farddoniaeth wedi ymddangos ar drafnidiaeth gyhoeddus ym Mrwsel a’i daflunio ar ochr Big Ben. Mae wedi ei gomisiynu i lunio cerddi a rhyddiaith i nodi achlysuron niferus yn ystod ei gyfnod yn y rôl, gan gynnwys nodi 50 mlynedd ers trychineb Aberfan; Blwyddyn Ieithoedd Brodorol UNESCO 2019; 20 mlynedd o ddatganoli yng Nghymru; heb sôn am nifer o achosion cymdeithasol, penblwyddi arbennig ac uchelfannau’r tîm pêl-droed cenedlaethol.
Rydym wedi amlinellu’r broses ar gyfer penodi Bardd Cenedlaethol newydd Cymru isod. Ceir rhagor o wybodaeth ar y dudalen Cwestiynau Cyffredin.
Galw am Enwebiadau
O 20 Ionawr tan 14 Mawrth 2022 bydd Llenyddiaeth Cymru yn derbyn enwebiadau am fardd dawnus o Gymru i ymgymryd â’r rôl anrhydeddus hon.
Mae dwy ffordd o enwebu. Gallwch fynegi diddordeb eich hunain ar gyfer y rôl, neu gallwch enwebu rhywun arall. Gallwch enwebu bardd fel unigolyn, neu ar ran mudiad, elusen neu gwmni arall rydych yn ei gynrychioli. Defnyddiwch y ffurflen hon os gwelwch chi’n dda. Bydd panel penodi yn edrych ar bob enwebiad ac yn llunio rhestr fer o feirdd i’w gwahodd i ymgeisio ar gyfer y rôl.
Gwybodaeth am Rôl Bardd Cenedlaethol Cymru
Gan gynrychioli diwylliannau ac ieithoedd amrywiol Cymru ar lwyfan cenedlaethol a rhyngwladol, bydd Bardd Cenedlaethol Cymru yn eirioli dros hawliau creadigol ac yn lledaenu’r neges fod llenyddiaeth yn perthyn i bawb. Yn ogystal, byddant yn rhoi llwyfan barddol i faterion cyfredol o bwys, gan gynnwys yr argyfwng hinsawdd, cynrychiolaeth ac iechyd a llesiant, gan gynnwys iechyd meddwl.
Mae gwaith Bardd Cenedlaethol Cymru yn amrywiol; gall gynnwys cyfansoddi cerddi comisiwn ar gyfer achlysuron neu ar themâu amrywiol; cymryd rhan mewn digwyddiadau a gwyliau yng Nghymru a thramor; arwain prosiectau ac ymgyrchoedd llenyddol; cynnal gweithdai, a chwrdd ag amrywiaeth eang o bobl mewn digwyddiadau swyddogol. Un diwrnod, bydd y Bardd Cenedlaethol yn perfformio mewn digwyddiad gyda’r Prif Weinidog, a’r diwrnod nesaf yn cyfansoddi cywaith aml-gelfyddyd am newid hinsawdd. Efallai y bydd yn cynnal gweithdy gyda grŵp cymunedol, neu’n creu cerddi fideo ar gyfer y cyfryngau cymdeithasol.
Mae’r rôl hon yn dair blynedd o hyd. Bydd y Bardd Cenedlaethol Cymru nesaf yn cychwyn ddiwedd Mehefin 2022, tan haf 2025. Y ffi ar gyfer y rôl yw £5,600 y flwyddyn, ynghyd â threuliau (sy’n cyfateb i oddeutu 14 diwrnod o waith).
Pa nodweddion sydd eu hangen ar y Bardd Cenedlaethol Cymru nesaf:
Mae Llenyddiaeth Cymru yn credu y dylai awduron o bob oedran, cefndir a gallu fod â mynediad at gyfleoedd i ddatblygu eu potensial llenyddol. Ar gyfer rôl Bardd Cenedlaethol Cymru, byddwn yn edrych ar botensial unigolyn, yn hytrach na rhoi pwyslais ar brofiad. Yr hyn fydd yn bwysig yw bod y bardd yn ymroddedig i ddefnyddio eu llais unigryw i gyfareddu ac ysbrydoli pobl drwy farddoniaeth, ac i rannu Cymru a’i llenyddiaeth â’r byd. Bydd yr unigolyn a gaiff ei benodi yn byw yng Nghymru, ac yn rhannu ein gweledigaeth o Gymru sydd yn grymuso, yn gwella ac yn cyfoethogi bywydau drwy lenyddiaeth.
- Rydym yn edrych am fardd â gweledigaeth bersonol gref ynghylch yr amryw ffyrdd y gall barddoniaeth drawsnewid bywydau er gwell. Mae hwn yn gyfle anhygoel, ac fel Bardd Cenedlaethol Cymru byddwn yn dod â’ch syniadau eich hunain am beth yw Bardd Cenedlaethol Cymru, a beth ddylai blaenoriaethau’r cynllun fod am y tair blynedd nesaf.
- Rhaid i Fardd Cenedlaethol Cymru fod yn gyfathrebwr effeithiol. Rhaid i’r bardd fod â’r gallu i gyfathrebu yn uniongyrchol gydag unigolion, cymunedau a gyda phencampwyr llenyddol eraill yn ogystal â gyda’r wasg a’r cyfryngau yng Nghymru a thu hwnt. Bydd y bardd yn cydweithio’n agos gyda’r tîm yn Llenyddiaeth Cymru, yn ogystal â phartneriaid ag arianwyr eraill.
- Rhaid i’r bardd fod ag agwedd gadarnhaol at y Gymraeg a diwylliannau ac ieithoedd eraill Cymru, a bod yn barod i weld eu gwaith yn cael ei gyfieithu i’r Gymraeg neu’r Saesneg. Bydd cyllideb gyfieithu yn rhan o’r prosiect hwn.
- Bydd angen i’r Bardd Cenedlaethol fod â’r gallu i ysgrifennu am rychwant o themâu. Bydd y Bardd Cenedlaethol yn derbyn ceisiadau niferus gan sefydliadau, elusennau a mentrau amrywiol i ysgrifennu cerddi comisiwn ar themâu penodol. Gallwch weld enghreifftiau o gerddi comisiwn Ifor ap Glyn yma.
- Gofynnwn i’r bardd barchu gwerthoedd Llenyddiaeth Cymru.
- Er mwyn sicrhau bod y prosiect yn rhedeg yn effeithlon ac yn llwyddiannus, bydd gofyn i’r bardd fod yn drefnus ac yn barod i gyfathrebu yn gyson â Llenyddiaeth Cymru a phartneriaid prosiect.
- Rhaid i’r bardd fedru ymrwymo i leiafswm o 14 diwrnod gwaith y flwyddyn fel Bardd Cenedlaethol Cymru. Os oes gennych chi unrhyw bryderon am eich argaeledd i gyflawni’r rôl, (e.e. oherwydd cyflogaeth a/neu ddyletswyddau gofal) cysylltwch am sgwrs.
- Rhaid bod Bardd Cenedlaethol Cymru yn byw yng Nghymru.
Mae Llenyddiaeth Cymru wedi elwa o fod yn rhan o Ysgoloriaethau Creadigol Weston Jerwood, sy’n cefnogi sefydliadau celfyddydol i ehangu eu dull o weithio o ran recriwtio a datblygu doniau amrywiol. Rydyn ni wedi ymrwymo i groesawu ymgeiswyr o ystod eang o gefndiroedd, sy’n cynnwys asesu ceisiadau yn rhannol ar sail cryfderau posib. Os hoffech wneud cais am y rôl hon ond eich bod yn ansicr a oes gennych brofiad digonol, cysylltwch â ni i gael sgwrs anffurfiol.
Rydym yn gweithredu diwylliant gwrth-hiliaeth ac yn datblygu ein polisïau Diogelu ac Adnoddau Dynol i gynnwys prosesau arfer da wrth weithio gyda’r rheiny sydd wedi dioddef trawma gwahaniaethu, ac yn gweithio tuag at fynd i’r afael â chynnil-ymosodiadau yn y gweithle. Rydym ni’n ymroddedig i fodloni gofynion mynediad – rhowch wybod i ni beth sydd ei angen arnoch chi.
Y Broses o Benodi
1. Llenwch y ffurflen syml hon i enwebu bardd neu i fynegi eich diddordeb eich hun yn y rôl.
Y dyddiad cau ar gyfer enwebiadau yw 5.00pm, 14 Mawrth 2022.
Gall bardd enwebu ei hun ar gyfer y rôl, neu gallwch enwebu rhywun arall. Gallwch wneud hyn fel unigolyn, neu ar ran mudiad, elusen, grŵp neu sefydliad yr ydych yn gweithio iddo.
2. Bydd panel ymgynghori yn edrych ar bob enwebiad ac yn llunio rhestr fer o feirdd. Bydd y beirdd hynny ar y rhestr fer yn cael eu gwahodd i ymgeisio ar gyfer y rôl. Am ragor o wybodaeth am y broses ymgeisio gweler y Cwestiynau Cyffredin.
3. Byddwn yn cysylltu â beirdd sy’n cyrraedd y rhestr fer yn ystod yr wythnos sy’n dechrau 28 Mawrth 2022 i’w gwahodd i anfon cais manylach (dyddiad cau 26 Ebrill).
4. Byddwn yn creu rhestr fer derfynol ac yn gwahodd yr ymgeiswyr i drafod eu ceisiadau gyda ni mewn mwy o fanylder. Bydd cyfweliadau’n cael eu cynnal dros Zoom rhwng 19 Mai – 1 Mehefin.